Duurzaam organiseren
Template voor het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen
We zitten midden in een transitie naar een andere, een duurzame en meer circulaire samenleving. Dat betekent voor bedrijven en organisaties om duurzaam te organiseren. Dat is geen keuze, maar noodzaak. Dat vraagt om een omslag in hun business- en verdienmodel. Businessmodellen die een positieve impact hebben op mensen, maatschappij en milieu. Dat doen vraagt een andere kijk op het organiseren van waardecreatie. Van alleen monetaire waarde naar impact die van waarde is.
Het Business Model Template uit Duurzaam Organiseren biedt ondernemers en studenten een gestructureerde aanpak om in het licht van deze ontwikkelingen een passend duurzaam businessmodel te ontwikkelen. Aan de hand van een stappenplan bestaande uit drie fasen en uitgewerkt in tien bouwstenen worden de verschillende onderdelen van het businessmodel vormgegeven. Zo ontstaat stapsgewijs een nieuwe duurzame of circulaire businesspropositie. Daarnaast kan het Business Model Template worden gebruikt om bestaande businessmodellen te verduurzamen. Heel veel voorbeelden, bronnen en verwijzingen maken dit een echt werkboek.
Het Business Model Template is het resultaat van jarenlang onderzoek. Het is uitgebreid getest in het onderwijs en de praktijk. De digitale versie van dit boek is dankzij sponsoring gratis beschikbaar via: www.nieuwebusinessmodellen.nl
Dankwoorden 5
Reviews 7
Testimonials van studenten 9
Verantwoording 13
Leeswijzer 15
Het Business Model Template in één oogopslag 18
1 Over transitie gesproken 20
1.1 De grote opgaven 20
1.2 Waardecreatie anders modelleren 23
1.3 Prestatie meten 26
1.4 Het Business Model Template 27
2 Business modelleren 30
2.1 Een korte geschiedenis van businessmodellering 30
2.2 Het modelleringsproces 34
2.3 Onderscheid in basistypen businessmodellen 35
2.4 Horizontaal en verticaal organiseren 36
DEEL I DEFINITIEFASE 39
3 Aanleiding en context 40
3.1 Op zoek naar de uitdaging 40
3.2 Instrumenten om de aanleiding en context in beeld te brengen 42
3.3 Casuïstiek Aanleiding en context 44
3.4 Ter afsluiting 46
4 Droom 47
4.1 De stip op de horizon 47
4.2 Een aanpak om mee te dromen 49
4.3 Casuïstiek Droom 50
4.4 Dromen in elkaar prutsen 52
5 Propositie 53
5.1 Het perfecte blauwe tegeltje maken 53
5.2 Over waardecreatie gesproken 54
5.3 Waardecreatie en verandering 55
5.4 Instrumenten voor waardecreatie 56
5.5 Casuïstiek Propositie 60
5.6 Zo eenvoudig is het niet … 61
DEEL II ONTWERPFASE 63
6 Type businessmodel 64
6.1 Logica’s van waardecreatie 64
6.2 Platform-businessmodellen 64
6.3 Community-based businessmodellen 66
6.4 Circulaire businessmodellen 68
6.5 Positie bepalen en kiezen 70
6.6 Casuïstiek Type businessmodel 73
6.7 Een logisch fundament leggen 74
7 Betrokken partijen 75
7.1 Wie doet er mee? 75
7.2 Mensen in kaart brengen 76
7.3 Casuïstiek Betrokken partijen 79
7.4 De kunst van partijen bij elkaar brengen 81
8 Strategie kiezen 82
8.1 Uitstippelen van de weg naar Rome 82
8.2 Instrumenten 86
8.3 Casuïstiek Strategie kiezen 88
8.4 Alles is context 89
9 Kernactiviteiten kiezen 91
9.1 Concreter is beter 91
9.2 Instrumenten 92
9.3 Casuïstiek Kernactiviteiten kiezen 94
9.4 Een tussenstand 96
10 Extern toetsen 98
10.1 Bewust de confrontatie opzoeken 98
10.2 Toetsen is toegepast onderzoek 99
10.3 Een externe toets omvat in ieder geval vijf checks 100
10.4 Casuïstiek Extern toetsen 102
10.5 De toets overleefd? 104
DEEL III RESULTAATFASE 105
11 Impact bepalen 106
11.1 Over impact gesproken 106
11.2 Impact kwantificeerbaar maken 106
11.3 Casuïstiek Impact bepalen 109
11.4 Impact meten en rapporteren 111
11.5 Houd het simpel 113
12 Waarde(n)creatie 115
12.1 Alles is transactie en van waarde 115
12.2 Over transacties gesproken 116
12.3 Typologie van transactie- en verdienmodellen 117
12.4 Over barteren, tijdbanken en hybride transacties 121
12.5 Wat is de businesscase van jouw businessmodel? 122
12.6 Casuïstiek Waarde(n)creatie 123
12.7 Afsluiting 125
13 Alternatieve benaderingen met de template 126
13.1 Routes door de template 126
13.2 Ideegedreven 127
13.3 Propositiegedreven 128
13.4 Netwerkgedreven 128
13.5 Impactgedreven 129
13.6 Competentiegedreven 130
13.7 Welke route kies jij? 130
14 Van template naar een werkend businessmodel 132
14.1 De kunst van het doen 132
14.2 Project KipCaravan 132
14.3 Project Zon op School NSV2 134
14.4 Het geheim van de smid 137
15 Epiloog 139
Bijlagen
I Quickscan 147
II Thesaurus 148
III Onderwijsopdrachten 153
IV Sustainable Development Goals 166
V Tools om het werken in groepen te organiseren 167
VI Duurzaamheidstools 168
VII Templates 169
Overzicht figuren en tabellen 174
Literatuur 175
Over de auteurs 181
Gerelateerde uitgaven
