Morele ontwikkeling en jeugddelinquentie
De mythe van de gewetenloze jongere ontrafeld
Gewetenloze crimineel of misstap?
Hoe kan het dat een jongen van 15 liefdevol voor zijn zieke oma zorgt, terwijl dezelfde jongen met bruut geweld een oud vrouwtje op straat van haar tas berooft? Hebben we hier te maken met een gewetenloze crimineel in de dop of met een lieve jongen die eenmaal een misstap begaat? Frans Schalkwijk ontrafelt de mythe van de gewetenloze jongere door de opbouw, functie en werking van het geweten te beschrijven. Hij maakt daarmee de tegenstelling uit het voorbeeld begrijpelijk. Het geweten bewaakt het peil van de zelfwaardering: als dat dreigt te zakken, wordt het geweten actief, en zo beschermt het tegen acties waar je later spijt van krijgt. Maar als er tekorten in het empathisch vermogen zijn of als morele regels onvoldoende verinnerlijkt zijn, worden emoties als schaamte of schuld afgeweerd.
Handvatten voor de diagnostiek van het geweten
Morele ontwikkeling en jeugddelinquentie biedt de kennis die nodig is om de gewetensontwikkeling van de jongere te begrijpen en interventies daarop af te stemmen. Naast vele praktijkvoorbeelden biedt dit boek ook concrete handvatten voor de formulering van de diagnose van het geweten.
Voor wie?
Dit boek is geschikt voor studenten en professionals die met jongeren in de forensische zorg of jeugd-ggz werken.
Voorwoord
1 Het geweten
1.1 Wat heb ik aan een geweten?
1.2 De contouren van het geweten
1.3 Functie en werking van het geweten
1.4 Variaties op het thema geweten
1.5 Samenvatting
2 Empathie
2.1 Wat heb ik aan empathie?
2.2 De ontwikkeling van het empathisch vermogen
2.3 Variaties op het thema empathie
2.4 De verwevenheid van empathie met andere psychische fenomenen
2.5 Diagnostiek van empathie in de praktijk
2.6 Samenvatting
3 Zelfbewuste emoties
3.1 Wat heb ik aan zelfbewuste emoties?
3.2 De ontwikkeling van zelfbewuste emoties
3.3 Variaties op het thema zelfbewuste emoties
3.4 Zelfbewuste emoties en andere psychische fenomenen
3.5 Diagnostiek van zelfbewuste emoties in de praktijk
3.6 Samenvatting
4 Moraliteit
4.1 Wat heb ik aan moraliteit?
4.2 De ontwikkeling van moraliteit
4.3 Variaties op het thema moraliteit
4.4 De verwevenheid van morele ontwikkeling met andere psychische
fenomenen
4.5 Diagnostiek van morele ontwikkeling in de praktijk
4.6 Samenvatting
5 Etnisch-culturele aspecten
5.1 Kunnen we crimineel gedrag verklaren vanuit de etnisch-culturele
achtergrond?
5.2 Sociaal-culturele aspecten, identiteit en etniciteit
5.3 Tot slot
6 De diagnose stellen
6.1 Drie basisvormen van diagnostiek bedrijven
6.2 Gevalsbeschrijving
6.3 Beschrijvende diagnostiek van het geweten
6.4 Vervolg gevalsbeschrijving
6.5 Samenvatting
7 Instrumenten en interventies
7.1 Instrumenten
7.2 Interventies
7.3 Ten slotte
8 Ten slotte
Register
Literatuur
Opdracht
Over de auteur
