Echt coachend leidinggeven
Vergroot je impact, zoom uit, werk teamgericht
Als leidinggevende wordt er van je verwacht dat je uit de verscheidenheid van medewerkers een team ontwikkelt. Dat je daarbij botst vanuit persoonskenmerken zoals dominantie en eigengereidheid, weet iedere leidinggevende uit ervaring.
Echt coachend leidinggeven: zakendoen met impact
Ongeduld en irritatie zonder anderen de schuld te geven – het is even wennen – blijken een goede aanleiding om uit te zoomen op deze botsingen. Écht coachend leidinggeven is het erkennen van patronen in deze kritieke momenten. Het bespreekbaar maken van impliciete aannames in relatie met team- en organisatiedoelstellingen is de basis om zaken met elkaar te doen. Zo vergroot je je impact. En zo creëer je een voedingsbodem voor ieder team – met jou als leidinggevende – om zich duurzaam te ontwikkelen in presteren en leren. Dan lever je echt een bijdrage aan de lerende organisatie.
Ervaringen van leidinggevenden
Dit boek put uit ervaringen van leidinggevenden, waaronder die van Marijke Lingsma zelf. Er komen thema’s aan bod die je in je dagelijkse praktijk tegenkomt, waaronder de spagaten van de leidinggevende, haasten en onthaasten, begeleiden van teams, jezelf kenbaar maken en praktisch reflecteren. Ook gaat het over botsen met het team zonder medeprobleemdrager te worden en over de relatie met eigen collega-leidinggevenden en management. Echt coachend leidinggeven biedt een schat aan leermomenten van leidinggevenden die je kunt benutten in je werk als coachend leidinggevende.
VOORWOORD
INLEIDING
1 KEN JE SPAGATEN
1.1 Spagaat 1: verschillen tussen leidinggevende en medewerkers
1.2 Spagaat 2: jongleren met drie petten van de leidinggevende
1.3 Spagaat 3: verschil tussen presteren en leren
Afsluiting
2 ZOOM UIT OM DE KERN TE ZIEN
2.1 Het grotere geheel bekijken vanuit systeemdenken
2.2 Uitzoomen van inhoud naar interactie
2.3 De vijf kritieke succesfactoren (KSF’s)
2.4 Wakker schudden met taal
Afsluiting
3 FOCUS TOEKOMSTGERICHT
3.1 De waarde van P-gesprekken
3.2 Uitzoomen in individuele coaching
3.3 Lastige medewerkers of lastige teamleden?
3.4 Feedback en feedforward opvragen in plaats van geven en ontvangen
3.5 Overgang van individueel naar team
3.6 De Functionele Analyse (FA)
3.7 Progressiegericht werken met schaalvragen
3.8 Groepsdynamiek podium geven om proces bespreekbaar te maken
3.9 Een team- of afdelingscoach erbij betrekken
Afsluiting
4 WERK TEAMGERICHT
4.1 Historie van teamontwikkeling
4.2 Junior team of senior team?
4.3 Basiskennis in teamontwikkelproces M1-M4
4.4 Groepen en gelegenheidsteams functioneel als team benaderen
4.5 Vanuit leren en presteren teamvolwassenheid activeren – 3 momenten
4.6 In gesprek met het team: hier-en-nu, patronen en circulaire interventie
4.7 Interactie en teamvolwassenheid in je eigen managementteam
Afsluiting
5 REFLECTEER OP JE EIGEN BIJDRA GE
5.1 Reflecteren: ECHT iets anders dan evalueren!
5.2 Drie momenten van reflecteren
5.3 Drie niveaus van reflecteren
5.4 Tel uit je winst: opbrengsten van reflecteren
5.5 Het team leren reflecteren
5.6 ECHT coachend leidinggeven en reflectievragen
5.7 Effecten van niet-reflecteren door een leidinggevende
5.8 Kill your darlings: dierbare opvattingen loslaten
Afsluiting
6 GEEF GEDOE DE JUISTE AAND ACHT
6.1 Essentie van gedoe
6.2 Conflicten: een pain in the ass voor leidinggevenden
6.3 Drie fasen van conflicten
6.4 Gedoe gaat over grenzen
6.5 Speelruimte creëren met de vijf KSF’s
6.6 Conflict met het team
6.7 Een teamgesprek in de vechtfase
Afsluiting
7 AFRONDEND: THEMA’S EN HOOFDKENMERKEN VAN ECHT COACHEND LEIDINGGEVEN
7.1 ECHT coachend leidinggeven: wat is het niet?
7.2 Wat is het wél?
BIJLAGE 1 MAAK WAARDEN EN (IM)MOREEL GEDRAG BESPREEKBAAR
BIJLAGE 2 WERKMODEL ORGANISATIE-ROL-ANALYSE (ORA)
BIJLAGE 3 LEER HET TEAM UITZOOMEN: STAPPEN IN HET GESPREK
BIJLAGE 4 FRAGMENTEN UIT EEN INDIVIDUEEL C OACHGESPREK EN EEN TEAMGESPREK MET DE VIJF KSF’S
BIJLAGE 5 WERKMODEL IJSBERG/FUNCTIONELE ANALYSE
BIJLAGE 6 WALKING SCALE MET HET TEAM
BIJLAGE 7 DE WINST-EN-VERLIESREKENING VAN CONFLICTEN
BIJLAGE 8 INVULFORMULIER COMPETENTIE CONFLICTVAARDIG
BRONNEN
OVER DE AUTEUR
Vol verwachting klopt mijn hart bij ieder nieuw boek van Marijke Lingsma. Waarom? Je zou toch denken dat deze kei in coaching inmiddels alles al verteld heeft in de vele publicaties over coaching uit haar geest en van haar hand. Misschien is dat wel zo. Wat ieder boek van deze schrijfster het lezen (en leren) waard maakt is dat ze telkens vanuit een andere invalshoek schrijft en bovendien de ontwikkelingen in de werkende maatschappij en derhalve van het vak coaching volgt en het vak coaching mee laat ontwikkelen.
ECHT coachend leiding geven is geschreven voor leidinggevenden die hun impact als leidinggevende willen vergroten en de daarbij te nemen hobbels niet schuwen. Die coachend leidinggeven integreren in hun totale manier van leidinggeven in plaats van iets dat ‘erbij’ gedaan moet worden en de werklast zou verzwaren. En last but not least, voor leidinggevenden die samen met hun team leuker, mooier, beter, effectiever, efficiënter en prettiger willen werken en presteren.
Echt coachend leidinggeven is écht wat anders dan ‘alleen wat empathisch reageren. Dat wordt duidelijk gemaakt aan de hand van zes hoofdthema’s:
- Ken je spagaten
- Zoom uit om de kern te zien
- Focus toekomstgericht
- Werk teamgericht
- Reflecteer op je eigen bijdrage
- Geef gedoe de juiste aandacht
Aan de hand van deze thema’s wordt de lezer met vele voorbeelden, het aanstippen van de achterliggende theorie, de eigen ervaring van de schrijfster én de ondersteunende bijlagen steeds duidelijker hoe ECHT coachend leidinggeven er uit ziet en geïntegreerd kan worden in je huidige stijl van leidinggeven. Door eerst goed naar jezelf te kijken, voordat je je richt op de zogenaamde ‘mankementen’ van je teamleden en het team als geheel.
Tijdens het lezen ervoer ik als voormalig leidinggevende herkenning, bevestiging, ‘Oeps, dat had ik anders of beter kunnen doen’ momenten en vooral ook ‘Hoera! Dat kan ik gaan gebruiken als coach van leidinggevenden.
Het ‘lastige’ aan dit boek is dat er zó veel nuttige, leuke en belangrijke informatie in staat, dat ik als lezer het gevoel kreeg alles te willen onthouden. Een naslagwerk bij uitstek!
Een aanrader voor alle leidinggevenden, of ze nou net starten of al zeer ervaren zijn. Daarnaast is dit boek ook verplichte vakliteratuur voor alle coaches, om zichzelf een nieuwe impuls of opfrisser cadeau te geven en ook omdat zij ooit misschien ooit leidinggevende zullen zijn of zijn geweest.
Philine Spruijt - Coach/trainer/auteur - www.pstc.nl
Meer van Marijke Lingsma
