Meer dan de som der delen
Systeemdenkers over organiseren en veranderen
Meer dan de som der delen is genomineerd voor de titel Ooa Boek van het Jaar 2020.
Meer dan de som der delen geeft een overzicht van de belangrijkste systeemdenkers over organiseren en veranderen. In tien delen staat telkens een andere systeembenadering centraal. Daarbinnen belichten de veertig auteurs een grondlegger, theorie of methode en verbinden die met hun eigen professionele praktijk. De delen en hoofdstukken laten zich prima afzonderlijk lezen. Het boek als geheel toont de samenhang tussen de verschillende benaderingen.
Brechtje Kessener en Leike van Oss zijn erin geslaagd om de verbanden tussen de verschillende benaderingen zichtbaar te maken. Voor elke benadering schetsen zij een intrigerend verhaal waarin de lezer zicht krijgt op wat het systeem is, hoe de mens daarin een rol speelt en hoe de organisatieprofessional dit kan gebruiken.
Het boek maakt het brede spectrum aan systeembenaderingen zichtbaar op een toegankelijke manier. Het geeft zicht op wat er binnen organisaties gebeurt en biedt voor organisatieprofessionals een onderbouwing voor hun professionele handelen. Daarmee is het een onmisbaar boek voor adviseurs, managers, beleidsmedewerkers en studenten.
‘The map is not the territory’ – Gregory Bateson
Inleiding
1. Wat is een systeem? – Brechtje Kessener en Leike van Oss
2. Verschillende systeembenaderingen – Brechtje Kessener en Leike van Oss
3. Overeenkomsten en verschillen – Brechtje Kessener en Leike van Oss
DEEL I Harde-systeembenadering
4. Ashby’s cybernetica – Jan Achterbergh en Dirk Vriens
5. Een vroege systeemtheorie over het gedrag van organisaties: James D. Thompson – Harrie Regtering
6. Effectief organiseren met het Viable System Model van Anthony Stafford Beer – Charles Engelen
7. De moderne sociotechniek: de weg naar Total Workplace Innovation – Geert Van Hootegem
DEEL II Systeemdynamica
8. Een causaal diagram maken in vijf stappen – Hans Vermaak
9. Group model building – Etiënne Rouwette
DEEL III Zachte-systeembenadering
10. De Soft Systems Methodology van Peter Checkland – Tim Stevens
11. Team Syntegrity en Syntegration – Jan Kuiper en Roel Beijdorff
12. Van de grotten van Lasceaux naar putjes graven op Mars – Ton Bruining
13. Luc Hoebeke: ‘Wat als we de dagelijkse praktijk eens serieus namen?’ – Brechtje Kessener
DEEL IV Sociaal construeren
14. Sociaal construeren om de wereld een beetje begrijpelijk te houden – Jaap van ’t Hek en Leike van Oss
15. Preciezer interveniëren in complexe verandervraagstukken – Shirine Moerkerken
16. Vitaliseren van gestagneerde organiseerprocessen – Katrien Termeer en Brechtje Kessener
17. Betekenis maken is een werkwoord! – Annemarie van Dalen
18. Werken met Large Group Interventies – Antonie van Nistelrooij
DEEL V Groepsdynamische benaderingen
19. Groepsdynamiek en het team als systeem – Martijn Vroemen
20. Waardecreatie als het waarom van organisaties en individuen – Fabiaan Van Vrekhem
21. Onweerstaanbare objecten, narratieven en bruggenbouwers – Odette Moeskops
22. Paul Watzlawick en de regels van het spel – Marijke Spanjersberg
23. Gezinstherapie bij conflicten op het werk? – Joep Choy en Marijke Spanjersberg
DEEL VI Holistische benadering
24. Gregory Bateson: a larger mind – Leike van Oss
25. De systemisch fenomenologische benadering – Jan Jacob Stam en Barbara Hoogenboom
26. De oerkrachten in de onderstroom – Leanne Steeghs en Siets Bakker
27. Horizontaal organiseren – Adriaan Bekman
28. Gestructureerde zelforganisatie – Leonard Millenaar en Jos Rovers
DEEL VII Kritische systeembenadering
29. Een constellatieve vertelling over een verrassende samenwerking – Gertjan Schuiling
30. Op zoek naar een nieuwe vertelwijze voor ervaringen – Gertjan Schuiling
31. Kritische systeemtheorie – Hans de Bruin
DEEL VIII Natuurwetenschappelijke systeembenaderingen
32. De wijsheid zit in het systeem zelf. Een briefwisseling over Margareth Wheatley – Leike van Oss en Marijke Spanjersberg
33. Systeemtaal: kracht en keerzijde – Mark van Twist
34. ‘Alles zou anders kunnen zijn – en bijna niets kan ik veranderen’ – Harrie Regtering
35. Antifragiliteit als systeemeigenschap – Jaap van ’t Hek en Leike van Oss
DEEL IX Systeemtransitie
36. Over transitiestudies en systeemverandering – John Grin
37. Transities zelf organiseren – Derk Loorbach
38. Transities door small wins – Katrien Termeer en Art Dewulf
39. Rijnlands organiseren – Jaap Peters
40. De S-curve als houvast bij het herkennen van en inspelen op complexiteit, chaos en systeemovergangen – Rob Wetzels
DEEL X Procesdenken
41. Een biografie van de complex-responsieve procesbenadering van organisaties – Jos Roemer
42. Systeemdenken als symbolisch geweld of ideeënseks? – Thijs Homan
Tenslotte
43. Vogelvlucht – Brechtje Kessener en Leike van Oss
44. Systeemdenken en de toekomst – Brechtje Kessener en Leike van Oss
Appendix
Over de auteurs
Uitgebreide inhoudsopgave
Auteursregister
Index
