Mediapsychologie (4e druk)

Inhoud

Inleiding bij de vierde herziene druk 9

Deel I Mediapsychologie: een inleiding 13

1 Wat is mediapsychologie? 15
1.1 Psychologie 15
1.2 Mediapsychologie: oorsprong en ontwikkeling 16
1.3 Mediapsychologie: domeinafbakening 20
1.4 Conclusie 21

2 De psychologische benadering van media-effecten 23
2.1 Wetenschappelijk perspectief 24
2.2 Variabelen 26
2.3 Hoofdeffecten, interactie-effecten en gemedieerde effecten 29
2.4 Onderzoekstypen in de mediapsychologie 31
2.5 Conclusie 35

3 Een model van media-informatieverwerking 37
3.1 Waarom een model? 37
3.2 Boodschapkenmerken 39
3.3 Mediumkenmerken 42
3.4 Ontvangerkenmerken 45
3.5 Effecten 45
3.6 Interactie-effecten 46
3.7 Psychologische processen 47
3.8 Conclusie 47

Deel II Psychologische processen 49

4 Selectie en interactie 51
4.1 Selectieprocessen met betrekking tot media 51
4.2 Interactie als mediumkenmerk 54
4.3 Parasociale interactie 55
4.4 Automatische sociale reacties op media 59
4.5 Conclusie 62

5 Arousal en aandacht 65
5.1 De relatie tussen arousal en aandacht 65
5.2 Saillantie en levendigheid 70
5.3 Selectieve aandacht 72
5.4 Aandacht tijdens mediagebruik 72
5.5 Aandacht en informatieverwerking 73
5.6 Conclusie 75

6 Waarderen 77
6.1 Waardering als affectieve reactie 77
6.2 Waardering van media-inhouden 81
6.3 Affectie en cognitie: waarderen en onthouden 82
6.4 Ergerniswekkende, shockerende en ontoelaatbare media-inhoud 86
6.5 Conclusie 87

7 Onthouden 89
7.1 Het geheugen 89
7.2 Een model van beperkte capaciteit voor het verwerken van media-informatie 91
7.3 Conclusie 97

8 Interpreteren 99
8.1 Mediumcontext 99
8.2 Framing 101
8.3 Priming 102
8.4 Subliminale priming 105
8.5 Conclusie 108

9 Attitudes en overreding 109
9.1 Attitudes en gedrag 110
9.2 Attitudeverandering door media-inhouden: overreding 111
9.3 Overredingsfactoren: boodschappen en ontvangers 112
9.4 Oppervlakkige en systematische verwerking van persuasieve communicatie 117
9.5 Conclusie 119

Deel III Media en gedrag 121

10 Invloed van media op gedrag 123
10.1 Mediageweld als probleem 123
10.2 Psychologische verklaringen 125
10.3 Effecten van geweld in videogames 126
10.4 Invloed van rolmodellen en influencers 128
10.5 Prosociale media 129
10.6 Veranderend mediagedrag 130
10.7 Conclusie 131

11 Mediagebruik 133
11.1 Motieven voor individueel mediagebruik 134
11.2 Adoptie en gebruik van media 135
11.3 Verklaren en voorspellen van mediagebruik 137
11.4 Mediagebruik en -effecten 139
11.5 Conclusie 143

12 Ontwikkelingen in media en mediagebruik 145
12.1 Wat is ‘nieuw’ aan nieuwe media? 145
12.2 Internet als communicatiemedium 147
12.3 Sociale netwerksites 151
12.4 Mediapsychologie en communicatiewetenschap: divergentie of convergentie? 152
12.5 Conclusie 153

Literatuur 155
Trefwoordenregister 169
Namenregister 173
Over de auteurs 177
Fotoverantwoording 179